‘Bosniaken’ njemački film iz 1935. godine koji nikad nije prikazan u Bosni

U periodu do početka Drugog svjetskog rata na tlu Jugoslavije, pored mnogih inostranih filmova koji su djelimično snimani u Bosni i Hercegovini, realizovano je i nekoliko ostvarenja sa bosanskohercegovačkom tematikom. Poznata su dva nijema filma – „Vila od Neretve“ i „Kopač blaga od Blagaja.“

U Evropi se 1929. godine pojavljuje tonski film. Film njemačkog režisera J.A. Hüblera-Kahla “Blutsbrüder” (Bosniaken) iz 1935. epska je priča o ljubavi i časti, rivalstvu i pobratimstvu, zakonima patrijarhalne sredine i zakonima srca. Pojedine scene snimane su tokom 1934. godine u Sarajevu, Mostaru, Stocu kao i filmskim ateljeima u Berlinu. Film je tonski, dakle kao takav stoji relativno rano u historiji tonskog filma.

Film je u prijevodu na bosanski jezik nosio ime „Braća po krvi – Bosanska simfonija“, a u Austriji je prikazivan pod nazivom „Bosniaken – Bosnische symfonie“ (Bošnjaci – bosanska simfonija). Film je režirao najpoznatiji njemački režiser onog vremena J.A. Hübler-Kahla, a glumili su najpoznatiji glumci tog vremena: Brigitte Horney, Carl Esmond i Attila Hörbiger. 

“Filmska priča uzeta je iz jedne stare jugoslavenske hronike. Nju uokviruju stoljećima stare, divlje i tugaljive melodije koje se u Bosni još uvijek pjevaju. Njihova melodika, koja se ne zaboravlja lako, ovdje je po prvi put zabilježena magnetofonski.“ (Dies academicus u čast dr. fra Ignacija Gavrana. Zbornik, Zagreb 1999, str. 91-119)

Prema starim izvještajima sa njemačkog filmportala, film je punio dvorane širom Evrope. Posebno je bio gledan u Njemačkoj, Austriji, Mađarskoj i Češkoj. Ne postoje podaci o prikazivanju ovog filma kod nas, jer je pripadao